صباح زنگنه: ترامپ عامل اصلی اختلافات ایران و عربستان است

روزنامه آرمان: روابط ایران و عربستان همراه با فرازوفرودهایی همراه بوده، اما در آخرین دور تنش بین دو کشور روابط به پایین‌ترین سطح خود رسید. پس از فوت ملک‌عبدا... نیز حکام جدید عربستان با افراطی‌گری، راه هرگونه تعامل را بستند و دخالت‌های ترامپ نیز به تقابل دو کشور دامن زد، اما چندی است که حکام عربستان اندکی تغییر مواضع نشان می‌دهند و دنبال بهبود روابط خود با ایران هستند.

 

در آخرین تحرک، مقامات عربستانی درخواست ملاقات با مقامات ایرانی را مطرح کرده‌اند. در این‌باره صباح زنگنه، کارشناس مسائل خاورمیانه به گفت‌و‌گو با «آرمان» پرداخته که در ادامه می‌خوانیم.

اینکه نمایندگان وزارت‌خارجه عربستان درصدد بازدید از سفارت خود در خاک ایران باشند، هیچ‌مشکلی را به‌وجود نمی‌آورد و حق آن کشور است. همان‌گونه که جمهوری اسلامی ایران نیز حق دارد از سفارت و کنسولگری خود در خاک عربستان و دفتر نمایندگی سازمان همکاری اسلامی دیدار داشته باشد.

 

این بازدید می‌تواند شرایط مذاکره را فراهم کند، اما اکنون نمی‌توان درمورد ادامه این روابط، پیش‌بینی دقیقی انجام داد، چراکه طرفین برای پیش‌بینی دقیق باید مواضع و انتظارات خود را براساس منافع‌ملی مطرح‌کنند و ارزیابی جامعی از شرایط به‌دست‌بیاورند.

درخواست مقامات عربستانی برای دیدار با مقامات قضائی ایران جهت بررسی حمله به سفارت این کشور، بحث را پیچیده‌تر و طولانی‌تر می‌کند، چراکه مسئولان حقوقی و قضائی ایران نیز درخواست دیدار با قضات و بازپرس‌های پرونده‌های تعرض به دو جوان ایرانی در عربستان، حادثه مکه و سقوط جرثقیل و از همه مهم‌تر فاجعه منا را دارند.

 

می‌خواهند ببینند چگونه قضاوت کرده‌اند، چه کسی را مسئول دانسته‌اند و سیر بررسی و تحقیقات پرونده چگونه بوده است؟ بحث بسیار طولانی خواهد بود و از نظر من هرچند مانعی وجود ندارد که هر دو پرونده از هر دو طرف بررسی شود، اما مذاکره با یک مقام قضائی اعم از بازپرس و قاضی روند دیگری می‌طلبد و بهبود روابط دو کشور را به‌تاخیر می‌اندازد.

 

نکته دیگر بررسی معاونت قضائی دو کشور است که بحث گسترده‌ای در حوزه حقوق بین‌الملل را به‌دنبال خود دارد. معاونت قضائی روش سازوکار، همکاری و بررسی‌های قضائی طرفین را مشخص‌ می‌کند و بسیار پیچیده است.

این اتفاقات ریشه در گذشته دارد، اما در دولت یازدهم به اوج رسیده و علنی شد. درمورد عملکرد تیم دیپلماتیک روحانی باید گفت که صبر را چاشنی کار کرد، اما به‌احتمال قریب‌به‌یقین، دولت روحانی در افزایش تنش‌ها دخالتی نداشته، بلکه طرف مقابل تنش‌زایی کرد. بر این اساس طرفین به تعریفی واحد از روابط خود نیاز دارند. مشکلات دوکشور مشخص و محدود است.